czwartek, 29 grudnia 2016

Kampinoska średnica. Cz. 2, pasy i tarasy

W poprzednim tekście wspomniałem o interesującej topografii Puszczy Kampinoskiej. Jej lasy i bagna dzielą się na wyraźne pasy. Na północy leży taras zalewowy, w większości zajęty przez wsie i pola. Większość Parku Narodowego leży na terenie tarasu wydmowego. Ten z kolei dzieli się na północny pas wydmowy, północny pas bagienny, południowy pas wydmowy i południowy pas bagienny. Bagna zamyka od południa taras wysoki, którego krawędź jest tą samą skarpą, którą znamy z Warszawy. Że nie jest to wymysł znudzonych akademików, ale dzieło przyrody, niech świadczą materiały zaczerpnięte z Geoportalu.


Geoportal to dzieło Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii i prawdziwy skarb. Nie będę teraz wymieniał wszystkich możliwych zastosowań zgromadzonych tam map; nie starczyłoby na to miejsca. Powyższa ilustracja to opatrzone przeze mnie literkami zdjęcie lidarowe. Skojarzenie z radarem jest słuszne. Nie wchodząc w szczegóły, LIDAR z pomocą lasera buduje dokładny obraz ukształtowania terenu, "zdejmując" z niego drzewa, domy, mosty, ludzi, gęsi, kaczki i całą resztę nieruchomości i ruchomości. Na ilustracji widać obszar Puszczy Kampinoskiej. Zorientujmy się z pomocą kilku charakterystycznych punktów:

A - północna krawędź pradoliny warszawsko-berlińskiej, czyli skarpa Wisły (na niej leży np. Zakroczym, klasztor w Czerwińsku i Płock);
B - dolina Gawarka;
C - dolina Wkry;
D - łuk doliny Narwi w Zegrzu;
E - Górka Szczęśliwicka;
F - tzw. skarpa warszawska;
G - wysypisko śmieci na Radiowie;
H - wysypisko śmieci w Pruszkowie (Góra Żbikowska);
I - południowa krawędź pradoliny warszawsko-berlińskiej (granica tarasu wysokiego Puszczy Kampinoskiej);
J - dolina Utraty;
K - dolina Bzury;
KPN - Kampinoski Park Narodowy

Rewelacyjna sprawa, prawda? Przejdźmy jednak do kampinoskiej rzeczy. Dlaczego warto wybrać się na wycieczkę żółtym szlakiem z Leoncina do Leszna?


Tylko dwa szlaki pozwalają podczas jednej wycieczki przeciąć wszystkie tarasy i pasy tworzące krajobraz puszczy. Drugim jest również oznaczony kolorem żółtym szlak z Nowego Polesia przez Cisowe i Granicę do Kampinosu. Teraz skupmy się na szlaku leoncińskim. Na ilustracji powyżej - rzecz jasna, również opartej na zdjęciu lidarowym - zaznaczyłem przebieg szlaku wraz z miejscowościami na jego końcach. Co oznaczają litery? Wyraźnie widoczne pasy. "1" to taras zalewowy. Płaski, a więc w jednolitym odcieniu szarości, która jednak układa się w pasy dawnych nurtów i łach. "2a" to północny pas wydmowy. Nie trudno dojrzeć charakterystyczne kształty wydm parabolicznych. Wyraźny grzbiet piaszczystych wzgórz wyznacza krawędź pasa. Dalej rozciąga się północny pas bagienny - "2b". Jego oś stanowi (niewidoczna na mapie) odwadniająca większość terenu Puszczy Kampinoskiej skanalizowana rzeka Łasica. Dalej na południe wkraczamy w południowy pas wydmowy, czyli "2c". Jest on tutaj dużo węższy, choć na wschodzie, pod Palmirami, to w jego obrębie utworzyły się potężne wały m.in. Ćwikowej Góry. Południowy pas bagienny ("2d") na trasie naszej wycieczki jest tylko wąziutkim paskiem, symbolicznie łączącym bagna w rejonie Zaborowa i Sierakowa (na wschodzie) z tymi wokół Zamczyska i Granicy. Wreszcie prawie niezauważalnie wchodzimy na taras wysoki, wyginający się tu daleko ku północy (3) i nim wędrujemy aż do Leszna. Widać, prawda? Nic nie zmyślam.


Cdn.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz