Ewangeliści: fasada kalwaryjskiej bazyliki

W ramach pokazywania rzeźbiarskich przedstawień ewangelistów pojawiła się już jedna czwórka z Kalwarii Zebrzydowskiej, z ambony w głównym kościele kalwaryjskim, czyli z bazyliki Matki Bożej Anielskiej. Fasadę tego kościoła również zdobią przedstawienia ewangelistów, nie mogło ich więc tutaj prędzej czy później zabraknąć. Przypomnę przy tej okazji zdjęcie przedstawiające bazylikę i jej otoczenie w zimowej szacie.

Wg najznakomitszego historyka Kalwarii, śp. ks. prof. Hieronima Wyczawskiego OFM¹ powiększenie bazyliki i wzniesienie jej barokowej fasady miało miejsce w latach 1680-1702. Pierwotnie postacie ewangelistów były namalowane. W 1868 w miejsce zapewne bardzo zniszczonych malowideł wykuto ozdobne nisze, wstawiając w nie figury².

Nieznany jest mi klucz, według którego figury świętych ustawiono w takiej, a nie innej kolejności. Nie będę próbował tego klucza interpretować, nauczony doświadczeniem Łowicza, gdzie zarówno figury ewangelistów z ołtarza głównego w Kolegiacie Prymasowskiej, jak i figury patriarchów z kościoła pijarskiego wędrują od czasu do czasu i ustawiane są w nowych konstelacjach.

W górnym rzędzie, rozdzieleni oknem i figurą Maryi stoją św. św. Mateusz i Jan.

Rząd dolny tworzą św. św. Łukasz i Marek. Instrukcję obsługi ewangelistów odnaleźć można w pierwszym tekście z tego cyklu, poświęconym ambonie w gdańskim kościele Św. Trójcy (zresztą również franciszkańskim).

1 - o postaci zmarłego w 1993 roku zakonnika i historyka przeczytać można w: Mandziuk Józef, "Życie i działalność ks. prof. dr hab. Hieronima Eugeniusza Wyczawskiego OFMObs. (1918-1993)", w: Studia Theologica Varsaviensia 31/1, 7-17 1993. Artykuł dostępny jest tutaj.

2 - Wyczawski Hieronim OFM, "Kalwaria Zebrzydowska", Kalwaria Zebrzydowska 2006, s. 138-140