Mazowieckie rekordy: w poszukiwaniu najwyższego szczytu Mazowsza

Kilka tygodni temu byliśmy na najwyższym szczycie województwa mazowieckiego. Wspomniałem wtedy o mazowieckiej dwuznaczności: czym innym jest województwo mazowieckie, czym innym Mazowsze. Wyprawa na najwyższy szczyt Mazowsza nie jest prosta: trzeba najpierw ustalić, gdzie to właściwie może być.

Wyprawa sławetna wzdłuż Smródki. Cz. 5, to jest Dolinka

...nie wiem, jakie siły rzeźbiły podziemną kawernę, którą dziś Potok płynie ku wschodowi. Mówią Służewianie pracowici, że w grocie tej żyły dawniej smoki. Inni powiedzieli mi, że czaiło się tu drzewiej zło, co się jednak późniejszemi czasy przeniosło do mrocznej krainy pobliskiego Mordoru...

Starachowicka dziura w całym

Kilka miesięcy temu pokazywałem Czytelnikom jeden z najbardziej niezwykłych zabytków polskiego Spisza: opuszczone piwnice winne we Frydmanie (link tutaj). Podczas ostatnich kwarantannowych wycieczek dotarłem w miejsce, które jest dziełem natury, ale też zasługuje na określenie "dziury w całym". To Zapadłe Doły, kilka kilometrów tak od Starachowic, jak od Ostrowca Świętokrzyskiego. A że miejsce jest na terenie Nadleśnictwa Starachowice, to wygrywają Starachowice i dziura w całym będzie starachowicka.

Wyprawa sławetna wzdłuż Smródki. Cz. 4, to jest Staw Służewiecki

Dzisiaj mija 94 lata od smutnego wydarzenia: 15 maja 1926 roku krwawym zwycięstwem buntowników zakończył się kierowany przez Piłsudskiego zamach stanu. Marzenie wielu Polaków o "rządach silnej ręki" oznaczało władzę bez jakiejkolwiek kontroli, pobicia i procesy polityczne, fałszowane wybory i obóz w Berezie, a także - wbrew "złotej legendzie" - nieudolność i słabość gospodarczą. Przypominajmy o tym, by zza pomników Piłsudskiego-wyzwoliciela wyjrzał wreszcie Piłsudski-dyktator - w nowych osobach stałe zagrożenie dla nas wszystkich.

* * *

Planowałem w dzisiejszym odcinku przejść wraz z Czytelnikami całą Dolinę Służewiecką. Spędzimy jednak nad Stawem Służewieckim tak dużo czasu, że na dalszą drogę zabraknie nam już sił i czasu. Będziemy dzisiaj w miejscu, gdzie Potok jest wreszcie tym, czym powinien być: osią pięknego, rozdzielającego Mokotów i Ursynów parku.

Mazowieckie rekordy: najwyższy szczyt województwa

A gdyby tak poszukać regionalnych rekordów? Pomysł pyszny, tym bardziej, że można wykorzystać naszą mazowiecką podwójność: województwa i krainy. Choć plącze się nam to srogo, województwo mazowieckie i Mazowsze to dwie różne rzeczy. Łatwo to wyjaśnić przykładami dwóch miast. Radom, choć jest drugim co do wielkości miastem województwa mazowieckiego leży już w Małopolsce [1]. Łomża, choć leży w województwie podlaskim - to historyczne Mazowsze. Zamierzam teraz co jakiś czas poszukać mazowieckich rekordów. Czasem mazowieckich, bo na Mazowszu, czasem mazowieckich, bo w województwie. Na pierwszy ogień, jak przystało na przewodnika górskiego zapraszam na najwyższy szczyt naszego województwa.

Wyprawa sławetna wzdłuż Smródki. Cz. 3, to jest wyczółkowska terra incognita

...nie ostrokołem, a murem drzew zielonych otoczone, a przy tem tajemnicą osłonięte jest dworzyszcze wyczółkowskie. Nawet mieszkańcy okolicznych kamienic, karczem przyszośnych bywalcy i kupcy z domostw szklanych nie wiedzą często, co się w tej zieleni kryje...

Wyprawa sławetna wzdłuż Smródki. Cz. 2, to jest górny bieg

...wielkie trzeba pokonać przeszkody, by znaleźć się u źródeł Smródki. Zdroju tego strzeże częstokół, w którym nie jedna, a dwie furty wystawione z każdej strony świata zostały. Jako sanktuarium traktują mieszkańcy tę ziemię, i trudno wprost znaleźć słowa by opisać, jak piękny jest ogród to sanktuarium zdobiący... (z wiadomego rękopisu)